Op dinsdag 27 februari 2024 verscheen in de Nieuwsbrief van "SeniorenNet" (van uitgever Stefaan Van Laer uit Evergem) een artikel over "Twee jaar oorlog in Oekraïne" met een bespreking van het boek "De Vlucht van de Ooievaars"!

Twee jaar oorlog in Oekraïne

Twee jaar geleden brak in Oekraïne de oorlog met Rusland uit. Voor velen onder ons een ver-van-mijn-bed-show, maar niet voor auteur Alain Vanclooster. Hij schreef er vanuit zijn persoonlijke betrokkenheid een boek over, ‘De vlucht van de ooievaars - oorlogsgetuigenissen van Oekraïense vluchtelingen in België’.

Mijn passie voor Oekraïne begon zeven jaar geleden, dus lang voor de grootschalige Russische invasie, met enkele toevallige ontmoetingen.  Ik bezocht de hoofdstad Kyiv en leerde Oekraïners in België kennen.  Het begin van de “onmogelijke oorlog” op 24 februari 2022 was voor mij dus geen ver-van-mijn-bed gebeuren, want vrienden van mij waren in gevaar…

Ongerust

Mijn beste vriendin, de schrijver Lyubov Sirota, woonde toen in Ivankiv even ten noorden van Kyiv.  Al snel werd dat deel van het land door het Russische leger bezet, zodat elk contact met haar en haar man verbroken werd en dat gedurende bijna twee maanden.  Ik was zeer ongerust, sliep heel slecht en kon me moeilijk concentreren.  Na de bevrijding van Ivankiv kon ons contact uiteindelijk hersteld worden, maar toen bleken ze al naar Oostenrijk gevlucht.  Ze waren door de hel gegaan en lichamelijk heel erg afgetakeld, maar uiteindelijk toch in veiligheid bij buitenlandse vrienden.

Daarna ontmoette ik meer en meer Oekraïense vluchtelingen in mijn streek, met wie ik opmerkelijke gesprekken voerde.  Die interviews, 16 in totaal, zouden uiteindelijk leiden tot mijn boek “De Vlucht van de Ooievaars”, uitgegeven bij Partizaan.be.  Op een Oekraïense zomeravond in mijn gemeente Dilbeek leerde ik het gezin van singer-songwriter Lena Ivanova uit Tsjernihiv kennen.  Zij was naar België gevlucht met haar man en bassist Viktor Rayskiy en haar jonge kinderen Rada, Roman en Katya.  Het klikte meteen en ruim anderhalf jaar later zijn we de allerbeste vrienden.  Zo werd zij het hoofdpersonage in mijn boek.

Bij de eerste verjaardag van de grootschalige oorlog schreef ik een gedicht, waarin de hoop centraal stond.  De meeste Oekraïners geloofden toen nog in de overwinning en de herovering van het volledige grondgebied.  Met westerse steun zou er een groot zomeroffensief komen…  Nog een jaar later weten we nu dat dit niet gelukt is.  De situatie aan het front zit muurvast.  De broodnodige steun aan Oekraïne wordt in het westen meer en meer in vraag gesteld, met de mogelijke herverkiezing van Donald Trump als president van Amerika als absolute rampscenario.

Met de moed in de schoenen

Na twee jaar oorlog is de moed van veel Oekraïense burgers in de schoenen gezonken.  Er zijn al te veel slachtoffers gevallen, er is al te veel schade aangericht, en het wordt nog altijd erger en erger.  Er is geen uitzicht meer op een spoedige overwinning en vrede lijkt verder weg dan ooit. De standvastigheid van president Volodimir werd eerst heel sterk gewaardeerd door de bevolking, maar door zijn harde houding en de vele slachtoffers begint zijn populariteit danig te tanen…

Ook al zijn er intussen al een aantal vluchtelingen naar hun land teruggekeerd, zeker zij die niet in grote steden wonen, toch ken ik er ook een pak die intussen hebben besloten om definitief in België te blijven, ook na de oorlog.  De vrijheid en hoge levenskwaliteit spreekt hen hier sterk aan.  De afwezigheid van corruptie en de goede sociale zekerheid zien zij zeker als troeven. De vluchtelingen zijn alvast heel erg dankbaar voor de kansen die ze hier krijgen, vooral op het vlak van onderwijs. Velen beginnen behoorlijk Nederlands te begrijpen en te spreken en volgen een opleiding die toegang geeft tot een knelberoep, zoals in de zorg.

Maar het grootste probleem, na twee jaar, is en blijft de zoektocht naar een (betaalbare) woning.  Er is in Vlaanderen overduidelijk een schrijnend tekort aan sociale woningen, zelfs voor Vlaamse gezinnen en des te meer voor vluchtelingen die OCMW-steun krijgen. 

Er zijn veel meer kandidaat-huurders dan er beschikbare woningen zijn, waardoor eigenaars veeleisend zijn en altijd een betere kandidaat kunnen vinden.  Met de geplande sluiting van de grote nooddorpen in Antwerpen en Mechelen tegen de zomer van dit jaar, is dit alles behalve een rooskleurig vooruitzicht…

Het boek

Het boek "De vlucht van de ooievaars - Oorlogsgetuigenissen van Oekraïense vluchtelingen in België" van auteur en Oekraïne-vriend Alain Vanclooster telt ruim ruim 300 blz. en is geïllustreerd met meer dan 100 authentieke kleurenfoto's.  De prachtige coverillustratie is van Olya Litvinenko uit Kyiv.  In 16 gesprekken laat de auteur Oekraïense vluchtelingen aan het woord, om nooit te vergeten welk ondraaglijk lijden oorlog veroorzaakt.  Het boek bevat ook een verhaaltje voor kinderen en verschillende gedichten, schilderijen en liedjesteksten van Oekraïense vluchtelingen.  Enkele van die teksten zijn opgenomen in het Oekraïens.  Tussendoor beschrijft Alain Vanclooster de grote impact van de voorbije anderhalf jaar op zijn eigen leven en evolutie.  In een aparte verhaallijn vertelt hij de "Belgische memoires" van zijn goede vriendin en singer-songwriter Lena Ivanova uit Tsjernihiv...  Op verschillende vlakken een boeiend en belangrijk boek!

Oekraïense vluchtelingen vertellen hun lijdensweg vanaf de Russische invasie op 24 februari 2022 tot en met hun verblijf in België.
“In de loop van 24 februari gaan alle dorpelingen massaal inkopen doen, met cash geld, zodat de winkels tegen sluitingstijd zo goed als leeg zijn.”
“We slapen met al onze kleren aan. Bij elk alarm vluchten we allemaal naar een kelder enkele huizen verder.” 
“We proberen de kinderen niet bang te maken door een gevoel van “kamperen” te creëren, alsof we een spel spelen. We zingen ook liedjes.”
“Op onze vluchtauto staat in grote letters “DETI” geschilderd, het Russisch woord voor “kinderen”. Dat geeft ons een “veilig” gevoel.”
“In België voel ik me als een actrice in de lm van een andere scenarist, niet in mijn eigen lm.”
“De aanpassing in België is niet gemakkelijk. Ik weet niet hoe je een bus moet nemen – en ga dus veel te voet – of hoe je een afspraak maakt bij de dokter.”
“Er gebeurt iets vreemds terwijl ik dit hele verhaal vertel. Het lijkt alsof ik niet over mezelf spreek maar over iemand anders, over een derde persoon.”
“Ik voel me een verrader, een lafaard, omdat ik mijn vrienden en mijn land in moeilijkheden heb achtergelaten.”
“Ik droom van teruggaan naar mijn land zoals het voor de oorlog was. Maar ik besef meer en meer dat dit land niet meer bestaat, dat Oekraïne voor altijd veranderd zal zijn.”
“Het is onmogelijk om plannen te maken. We leven sterk in het moment “nu”. We willen “gelukkig” zijn voor de kinderen. Alles draait om de kinderen.”
​

Zaterdag 24 februari 2024 om 18u - "24 februari is een dag die twee jaar duurt": herdenking van twee jaar grootschalige Russische invasie in Oekraïne - "Ukrainian Voices", Rue de la Loi 89, Brussels - concert met Lena Ivanova

Op vrijdagavond 23 februari 2024, de avond voor de tweede verjaardag van de Russische oorlog in Oekraïne, werd Lena Ivanova met haar kinderen Rada, Roman en Katya in audiëntie ontvangen bij de Belgische Minister Hadja Lahbib van Buitenlandse Zaken in Brussel.  Bij die gelegenheid zong zij a capella het volksliedje "Chervona Kalyna" in 3 talen en schonk zij 2 cadeautjes aan de Minister: haar eigen bloemenschilderijtje volgens Oekraïense traditie en mijn boek "De Vlucht van de Ooievaars - Oorlogsgetuigenissen van 16 Oekraïense vluchtelingen in België"...  De Minister was zichtbaar heel blij!  Dankjewel, lieve vriendin en kleine zusje, voor de promotie voor mijn boek !!!

Vrijdagavond 9 februari 2024 om 19u - opening "Ukrainian Voices" - Rue de la Loi 89, Brussels - concert met Lena Ivanova en Victor Rayskiy