Op vrijdagavond 24 november 2023 ...
​

Op zondagmiddag 19 november 2023, tussen 14 en 19u, organiseerde ik met de steun van Curieus Perpetuum Mobile Koekelberg een exclusieve boekvoorstelling voor mijn Oekraïense vrienden.  De happening vond plaats in "De Living/De Zaal" in het centrum van Dilbeek.  Er kwamen een 50-tal gasten opdagen.  Helaas konden niet alle vluchtelingen die ik voor het boek heb geïnterviewd aanwezig zijn, maar ook de afwezigen zullen zeker bij gelegenheid hun boek(en) krijgen. Ik had een klein programma in elkaar gestoken.  Eerst ontvangst met een glas cava, daarna koffie/thee met taart.  Op 3 grote schermen liep er doorlopend een reportage met eigen foto's van de vluchtelingen.  Om 15u begon de eigenlijke boekvoorstelling met Oekraïense teksten die werden gelezen en gezongen door Lena Ivanova, Olya Litvinenko en Tetiana Fedorenko.  Vooral het verhaal "De Letteroorlog" van Viktoriia Shevchenko ontlokte bij velen een traan.  Lena en ik zongen samen het volkse liedje "Chervona Kalyna" in 4 talen.  De hele namiddag tekende journaliste Iryna Ivanova, correspondente van het Oekraïense internationale televisiestation "INTER" in Brussel, met een camera- en geluidsman present.  Ze maakte enkele interviews, o.a. met Olya, Tetiana en mezelf, maar de meeste aandacht ging terecht naar de schattige kleine Anna en haar moeder Alina Berezkina.  Tenslotte mochten de vluchtelingen zoveel boeken komen halen als ze wilden, alles gratis.  Vermits een stukje van hun familiegeschiedenis in dit boek beschreven staat, raadde ik hen aan om minstens voor zichzelf en voor elk van hun kinderen een apart boek te nemen.  Want later, pakweg over 20-30 jaar, als veel details vervaagd en vergeten zullen zijn, zal dit boek echt belangrijk worden voor hun kinderen en kleinkinderen...  Uiteindelijk tekenden Lena Ivanova en ikzelf ruim 100 exemplaren!  Ik zag heel veel blije gezichten en dat maakte me oprecht gelukkig...  De prachtige reportage van Iryna werd op donderdagavond 30 november 2023 uitgezonden op "INTER".  Enkele dagen later werd de mama van Olya in Oekraïne op straat door buren aangesproken: "Hé, we hebben je dochter op tv gezien!?"  Fantastisch toch!?
​

У Бельгії презентували книжку зі свідченнями українських біженців

У Бельгії вийшла друком книжка зі свідченнями українських біженців. Її написав місцевий письменник Алан Ванклостер. У збірці історії шістнадцяти українців, які після початку повномасштабного вторгнення росіян, знайшли прихисток у Бельгії.
З героями книжки на презентації в Брюсселі поспілкувалася Ірина Іванова. 
Восьмирічна Аня гортає книжку бельгійського письменника "Відліт лелеки" про українських біженців. На одній зі світлин упізнає себе.
Ані не було ще й семи років, коли їй з мамою довелося втікати від війни з України. Дорогу до Бельгії дівчинка добре запамʼятала. Тепер має ще й книжку про це.

Аня, біженка з України:

"Тут усі гарні, і не дуже гарні події, які були, коли я їхала у Бельгію. Це було захоплююче, та оцей момент був не дуже. Я дуже хотіла спати й була втомлена."

Довга і небезпечна мандрівка залишилась у памʼяті дівчинки захопливим спогадом завдяки мамі Аліні. Вона представила доньці їхні випробування як квест. Ідею про те, як уберегти дитячу психіку від травмування, Аліна запозичила з фільму Роберто Беніньї «Життя прекрасне», де головний герой Ґвідо у Другу світову потрапив з сином до концтабору. Нові реалії він представив дитині у вигляді гри, в яку малюк повірив і всі випробування сприймав жартома. Так і для маленької Ані виснажлива дорога, піший перехід через кордон уночі, холод, від якого її рятували, загорнувши у звичайну ковдру, перетворилися на завдання у квесті.

Аліна Березкіна біженка:

"В кінці, я памʼятаю, як ми вже стомлені, я вся в сльозах, ми проходимо словацький кордон, а вона отримує від волонтерів "Кіндер" і кричить: Мама! Я отримала "Кіндер"! Я пройшла квест!"

Про своє життя в Бельгії Аліна розповіла письменнику Алану Ванклостеру. Він давно пише про Україну, має друзів серед українців, а після початку вторгнення почав допомагати біженцям. Так, у нього виникла ідея зафіксувати їхні спогади та історії про життя на чужині - у книжці. Фактично, це задокументовані свідчення 16 українців, поєднані з історією особистого знайомства з автором.

Алан Ванклостер, бельгійський письменник:

"Звісно, я написав цю книжку для бельгійських читачів, але також і для того, щоб дати біженцям голос і передати їм їхню історію, бо через 20-30 років вона, записана у книжці, буде дуже важливою для них, їхніх дітей та онуків."

Історії у книжці різняться. Серед них є спогади про життя в окупації, про втечу від смерті в останню мить, про складнощі з переїздом, пошук даху над головою, розлуку з рідними, втрату соціального статусу, відсутність підтримки та адаптацію. Дехто з героїв уже повернувся в Україну.

Алан Ванклостер бельгійський письменник:

"У мене дуже змішані відчуття. Насправді в мене не мало б бути приводу написати цю книжку. Війни не мало бути. З іншого боку, я щасливий, що можу дати біженцям цю книжку, але про щастя складно говорити під час війни. Для мене - це теж дуже особиста збірка, дуже емоційна. Це вже десята моя книжка, яка вийшла друком. Але вперше у книжці є і моя особиста історія."

Ілюстраторкою стала українська біженка Ольга. Малювання завжди було її хобі, а в еміграції допомагає долати складні емоції. Одна з робіт - про надію: машина з увімкненими фарами вибирається з темного лісу. Алану робота Ольги сподобалась.

Ольга Литвиненко, біженка, ілюстраторка книжки:

"Моя картина називається "Подорож до світла". Тому що, ви знаєте, багато художників, коли розпочалася війна, почали малювати саме війну і так далі, але я хочу, як художник, можливо, це дуже голосно сказано, але я хочу дарувати людям якийсь позитив своїми картинами, світло, якусь доброту."

Алан вніс до збірки вірш про війну української письменниці Тетяни Федоренко, теж нині біженки. Ще до еміграції у Києві вона написала свою першу прозову книжку про життя експата в Україні. Тепер жінка, разом з двома дітьми, сама опинилась в подібних умовах у Бельгії.
​
Тетяна Федоренко, біженка, письменниця:

​"Це така іронія долі, що я написала про експата і про експатів в цілому, які, як олені на крижині, яких відірвало від берега, і їх несе в океан. І тепер мене несе в океан на цій крижині, і я не знаю, де буде прихисток, і чим це все закінчиться. В душі, звичайно, я б хотіла повернутися, мої діти мріють повернутися, мої діти мріють жити в Україні."
​
На презентації звучали вірші Алана про війну - в українському перекладі. І пісні, написані на основі поезії автора, у виконанні його подруги й біженки з України Олени. Книжка вийшла нідерландською мовою і доступна в усіх онлайн-крамницях Бельгії. Автор мріє про переклад на інші мови й продовжує допомагати волонтерам, які збирають кошти для військової лікарні та солдатам на передовій в Україні. 

In België werd een boek met getuigenissen van Oekraïense vluchtelingen gepresenteerd
 
In België verscheen een boek met getuigenissen van Oekraïense vluchtelingen. Het is geschreven door de lokale schrijver Alain Vanclooster. De bundel vertelt het verhaal van zestien Oekraïners die, na het begin van de grootschalige invasie door de Russen, hun toevlucht vonden in België.
Iryna Ivanova sprak met de personages van het boek tijdens de voorstelling in Brussel.
De achtjarige Anya bladert door het Belgische boek ‘De Vlucht van de Ooievaars’ over Oekraïense vluchtelingen. Ze herkent zichzelf op een van de foto's.
Anya was nog geen zeven jaar oud toen zij en haar moeder moesten vluchten voor de oorlog in Oekraïne. Het meisje herinnert zich de weg naar België nog goed. Nu heeft ze er ook een boek over.
 
Anya, een vluchtelinge uit Oekraïne:

"Hier zijn alle goede en minder goede dingen die gebeurden toen ik naar België ging. Het was spannend, maar dit moment was niet zo goed. Ik wilde heel graag slapen en ik was moe."
 
De lange en gevaarlijke reis bleef dankzij Alina's moeder in de herinnering van het meisje als een fascinerende herinnering. Ze presenteerde hun beproeving aan haar dochter als een zoektocht. Alina leende het idee om de psyche van kinderen te beschermen tegen trauma uit de film "La Vita è Bella" van Roberto Benigni, waarin de hoofdpersoon Guido tijdens de Tweede Wereldoorlog met zijn zoon naar een concentratiekamp werd gestuurd. Hij presenteerde het kind nieuwe realiteiten in de vorm van een spel, waarin het kind geloofde en alle beproevingen als een grap opvatte. Dus voor de kleine Anya veranderde de vermoeiende weg, 's nachts te voet de grens oversteken, de kou, waarvan ze werd gered door haar in een gewone deken te wikkelen, in een taak in een zoektocht.
 
Alina Berezkina, vluchtelinge:

"Aan het einde herinner ik me hoe moe we waren, ik ben in tranen, we steken de Slowaakse grens over, en Anya ontvangt Kinder chocolade van de vrijwilligers en roept: Mama! Ik heb Kinder! Ik ben geslaagd voor de zoektocht!"
 
Alina vertelde de schrijver Alain Vanclooster over haar leven in België. Hij schrijft al lang over Oekraïne, heeft vrienden onder de Oekraïners en nadat de invasie begon, begon hij vluchtelingen te helpen. Zo kwam hij op het idee om hun herinneringen en verhalen over het leven in het buitenland vast te leggen in een boek. In feite zijn dit gedocumenteerde getuigenissen van 16 Oekraïners, gecombineerd met de geschiedenis van zijn persoonlijke kennismakingen met de vluchtelingen.
 
Alain Vanclooster, Belgische schrijver:

“Natuurlijk heb ik dit boek geschreven voor de Belgische lezers, maar ook om de vluchtelingen een stem te geven en hun verhaal te vertellen, want over 20-30 jaar zal dit boek heel belangrijk zijn voor hen, hun kinderen en kleinkinderen.  Het is hun familiegeschiedenis.”
 
De verhalen in het boek zijn verschillend. Daartoe behoren herinneringen aan het leven in de bezetting, aan het ontsnappen aan de dood op het laatste moment, aan moeilijkheden bij het verhuizen, het vinden van een dak boven het hoofd, scheiding van familieleden, verlies van sociale status, gebrek aan steun en aanpassing. Sommige helden zijn al teruggekeerd naar Oekraïne.
 
Alain Vanclooster, Belgische schrijver:

“Ik heb hele gemengde gevoelens. Eigenlijk had ik geen reden moeten hebben om dit boek te schrijven. Er had geen oorlog moeten komen. Aan de andere kant ben ik blij dat ik dit boek aan de vluchtelingen kan geven, maar het is moeilijk om over geluk te praten tijdens de oorlog. Voor mij is dit ook een heel persoonlijke bundel, heel emotioneel. Dit is al mijn tiende gepubliceerde boek. Maar voor het eerst staat ook mijn eigen persoonlijke verhaal in een boek."
 
De Oekraïense vluchtelinge Olga werd de coverillustrator. Schilderen is altijd haar hobby geweest en bij emigratie helpt het om moeilijke emoties te overwinnen. Eén van de werken gaat over hoop: een auto met koplampen aan rijdt een donker bos uit. Alain hield van Olga's werk.
 
Olga Lytvynenko, vluchtelinge en boekillustrator:
 
"Mijn schilderij heet 'Reis naar het licht’. Omdat, weet je, veel kunstenaars, toen de oorlog begon, begonnen ze de oorlog te schilderen enzovoort, maar als kunstenaar wil ik mensen wat positiviteit geven met mijn schilderijen, licht , een beetje vriendelijkheid."
 
Alain heeft aan de bundel een gedicht over de oorlog toegevoegd van de Oekraïense schrijfster Tetyana Fedorenko, die momenteel ook vluchtelinge is. Nog voordat ze naar Kyiv emigreerde, schreef ze haar eerste prozaboek over het leven van een expat in Oekraïne. Nu bevindt de vrouw zich samen met haar twee kinderen in soortgelijke omstandigheden in België.
 
Tetyana Fedorenko, vluchtelinge en schrijver:
 
‘Het is zo’n ironie van het lot dat ik schreef over een expat en over expats in het algemeen, die als herten op een ijsschots zijn, die van de kust worden gescheurd en de oceaan in worden gedragen. En nu word ik de oceaan in gedragen, op deze ijsschots, en ik weet niet waar er onderdak zal zijn, en hoe het allemaal zal eindigen. In mijn hart zou ik natuurlijk graag willen terugkeren, mijn kinderen dromen ervan terug te keren, mijn kinderen dromen ervan om in Oekraïne te leven."
 
Bij de presentatie werden Alains gedichten over de oorlog vertolkt, in Oekraïense vertaling. Alsook liedjes geschreven op basis van de poëzie van de auteur, uitgevoerd door zijn vriendin en vluchtelinge uit Oekraïne Olena Ivanova. Het boek verscheen in het Nederlands en is verkrijgbaar in alle boekhandels in België. De auteur droomt ervan het in andere talen te vertalen en blijft vrijwilligers helpen die geld inzamelen voor een militair hospitaal en soldaten aan de frontlinie in Oekraïne.
​
(met grote dank aan journaliste Iryna Ivanova!)

Op zondagmiddag 12 november 2023...
​