De publicatie van mijn eerste poëziebundel "Liever is een haas" bij uitgeverij Bola Editions (nu Partizaan) was een deugddoende ervaring en smaakte naar meer. Ter gelegenheid van de "Week van de Amateurkunsten" (WAK) in 2004 had ik al de eeuwenoude legende van de lokale heilige Sint-Alena van Dilbeek op dichterlijke wijze herschreven en zelfs als monoloog opgevoerd in de verlaten en bouwvallige site van de brouwerij De Neve te Sint-Gertrudis-Schepdaal (9 mei 2004). De tijd was rijp om dit poëtisch verhaal van onder het stof te halen. Acht jaar later was ikzelf nog altijd overtuigd van de kracht en de schoonheid van mijn tekst. In eerste instantie trok ik naar de Koninklijke Bibliotheek "Albertina" van België op de Kunstberg te Brussel, op zoek naar de oudste beschikbare bron van de Katholieke legende van Sint-Alena in Oud-Nederlands daterend uit... 1518 ! Ik was zeer ontroerd toen ik het bijna 500 jaar oude kleinood in handen kreeg. Ik begon te lezen en notities te nemen. Ik vroeg en kreeg toestemming om enkele foto's te nemen. Inderdaad, hoewel deze oude legende literair niks voorstelt, bevat het boekje wel een tiental authentieke houtsnedes, die interessant genoeg bleken om eens van naderbij te bestuderen. Voor de publicatie van mijn boekje "Alena van Dilbeek" nam ik opnieuw contact met uitgeverij Bola Editions te Oostakker. Ik koos een uittreksel in Oud-Nederlands uit de oorspronkelijke legende van 1518 als proloog. "so en selen wi gheenszins met swighene bedecken dat verlichte leven der heylighere maicht en maertelersse Christi alena Mer sellent setten op eenen ghulden candelaer op dattet verlichten moghe allen den ghenen die inden huyse gods sijn Dat met haren claren lichte die knechte der sonden int iaer des gewarichs aflaets bekeere moge tot haren heere Dat de blinde die sidt in de donckerheyt ende in de schawe des doots, sonder letten lopen moghe totten conincklijcken weghe hier boven Ende opdat wi niet begrepen en worden noch in loghene bevonden, van tghene dat wi vander maghet scriven / so stercken wi onze redene op tghene dat wi vele eerlijcke ghelooflijcke persoonen van deze heylighe maecht hebben hooren segghen. Want sinte Iheronimus seit Dat beter is goede slechte redene uut goeder waerheyt, dan schoonen thoon van woerden in loghenen" Verwijzend naar de houtsnedes in de oude legende, vroeg ik aan mijn Roeselaarse neef Steven Selschotter (1981), striptekenaar en cartoonist, om een tiental illustraties te maken bij mijn verhaal. Daar ging hij graag op in. Van zijn hand verscheen namelijk in 2011 zijn eerste stripverhaal "Katelijne van Brugge", eveneens gebaseerd op een middeleeuwse legende. Uiteindelijk koos ik voor twee uitgaven: een eerste van 100 exemplaren met een tekening van Steven Selschotter op de kaft (bij mij thuis geleverd op Pinkstermaandag 28 mei 2012), en een tweede van 100 exemplaren met een foto van een bladzijde uit de legende van 1518 op de kaft (bij mij thuis geleverd op 7 juli 2012). Het boek met de eerste kaft werd vooral onder familie en vrienden verspreid. De versie met de tweede kaft gaf mijn boek een iets meer historische aanblik en was vooral bedoeld voor de verkoop. In mijn versie van de Katholieke legende, de vertelling van een heiligenleven, heb ik gekozen voor het beeld van een talentrijke, wereldse jonge vrouw met een zekere mystieke roeping, en van een liefdevol en verdraagzaam, zelfs speels christendom, waarin er plaats is voor zowel geestelijk als zintuiglijk genot. De liefdesscène - en bijgevolg de ontmaagding van de heilige - op pagina 40 werd dan ook snel "the talk of the town", mede door de vrij onthullende illustratie van mijn neef...
1 Comment
Ook op zondag 12 februari 2012 nam ik deel aan de jaarlijkse culturele Valentijnwandeling "Serenade aan Balkon" te Koekelberg. Samen met de jonge bibliothecaris Nathalie Cools, boksten we een poëtisch duel in elkaar. Onze act in de oude Nederlandstalige bibliotheek van Koekelberg heetten we "Rumours/Geruchten". Afwisselend lazen we onze eigen en ook elkaars teksten voor, soms braken we zelfs in de voordracht van de ander in... Maar dat was wel mooi afgesproken hoor. :-) Ook oude rotten in het vak Agnes De Meester en Claude Lammens lazen die dag teksten voor. Geregisseerd door Marc Bultereys, cultuurambtenaar van de gemeenten Koekelberg en Sint-Agatha-Berchem, bracht ik er o.a. mijn gedicht "testament", verschenen in "Liever is een haas" (2011, Bola Editions). ik toon je mijn laatste gedicht je bekijkt het lijn na lijn ik lees gevecht op jouw gezicht je legt het blad opzij en zegt: "het gaat niet over mij?" jij wikt en weegt: "te licht!" ik zwicht. Ik schrijf graag. Maar ik sta ook graag op een podium. Het was dus van meet af aan een absolute zekerheid dat ik mijn eerste dichtbundel "Liever is een haas" zou voorstellen op het podium. Als secretaris van de socioculturele vereniging "Curieus Perpetuum Mobile", aangesloten bij het Vlaams gemeenschapscentrum "De Platoo" te Koekelberg, was de keuze van de locatie snel gemaakt. Op zaterdagavond 14 januari 2012 organiseerde ik er een dubbel cultuur event, een mix van poëzie en muziek. Eerst gaf ik een drie kwartier durende poëtische performance - ik leerde al mijn teksten uit het hoofd ! -, na de pauze gevolgd door een concert van het tangogezelschap "Melting Point" met Isabelle Decraene (viool), Griet Grypdock (piano), Gerardo Agnese (bandoneon) en Anja Naucler (cello). Met een 50-tal aanwezigen zat het café gezellig vol. Naar aanleiding van de publicatie van mijn eerste poëziebundel "Liever is een haas" werd ik geïnterviewd door De Streekkrant. Het deed me een groot plezier om vele positieve reacties te krijgen op mijn eerstgeborene. Het gaf mij in elk geval veel goesting om door te gaan met schrijven en publiceren. Een greep uit de belangrijkste reacties: "Hij weet op een sobere, eenvoudige manier de gevoelige snaar te raken. Nooit zwaarwichtig, altijd met een lachje om de mond of een tinteling in de ogen, zo kan ik mij de dichter voorstellen, terwijl hij schrijft." (Roger Arteel, theaterrecensent) "De postmoderne (?) dichter verkent taalregisters of laat ironie en humor toe. Sommige lezers zullen de proeven of vruchten van dit taallabo met welgevallen aanzien, anderen zullen het van die diversiteit, het nog-net-niet-zappende op de heupen krijgen." (Jacob Baert, kunstenaar en kunstcriticus in "Ambrozijn") "Met stijl ontpopt de dichter zich tot een kameleon die om de haverklap - met de snelheid van een haas - de lezer van kleur doet verschieten: diens grijze hersenen zullen nooit meer dezelfde zijn." (Johan Bovyn, dichter) "In soms niet meer dan vijf lijnen brengt hij korte gebalde explosietjes die nazingen na de ontploffing." (Filip De Bodt, vzw 't Uilekot Herzele, in "Uilenbulletijn") "Het boek blijft op en rond mijn bureau liggen, best wel leuk om er af en toe weer eens in te verzeilen." (Koen D'haene, Vereniging van West-Vlaamse Schrijvers) "Laat me a.u.b. op mijn gemak die bundel voort- en herlezen, dat boekje intrigeert me echt." (Walter Santens, leerkracht Nederlands) "Mooie verzorgde aangename uitgave, fijne tekeningen, goede motto's tussendoor, juiste rubricering." (Lucas Vanclooster, VRT-radiojournalist) "Het vadergedicht spreekt me meest aan. Misschien omdat het zeer concrete en sterk zintuiglijke elementen in beeld schuift, een beetje als een zwenkende camera, die bovendien ook in- en uitzoomt. Deze cinematografische tactiek creëert een knap effect van een schrijfsel in beweging rondom de inhoudelijke spilfiguur. Schrijftechniek en inhoud mooi in harmonie dus." (Marleen Van Nijverseel, dichter) "Romantisch en humoristisch !" (Lulu Wang, schrijver) In mijn 49ste levensjaar droomde ik er van om iets bijzonders te doen voor mijn 50ste verjaardag in 2012... Maar wat? Tuinfeestjes en fuiven had ik al georganiseerd. Nu wou ik iets anders, iets ernstiger. Op een dag kreeg ik van mijn vriend-dichter Rudi De Smet (1955) een poëziebundel in handen, "Zwaar gezelschap" (2010), uitgegeven bij Bola Editions in Oostakker. Ik kreeg goesting om ook gedichten uit te geven in eigen beheer. Ik dacht: "Wat hij kan, kan ik ook." Ik ging op zoek in al mijn archieven, al mijn poëtische schrijfsels van de voorbije 25 jaar. Stilaan groeide een heuse dichtbundel. Als titel koos ik één van de vele oneliners van mijn vader: "Liever is een haas en hij loopt snel." Dat zei vader telkens als wij, kinderen, mopperden omdat we liever iets anders hadden gekregen. Daarmee maakte hij duidelijk dat we ons geen illusies moesten maken en toch niet zouden krijgen wat we wilden. Het is een taalspelletje. Een haas in het Frans heet "un lièvre". Liever in het West-Vlaams wordt "lievre" uitgesproken. Dus eigenlijk: "Un lièvre is een haas/Lievre is een haas"... Een haas kan heel snel lopen, is onbereikbaar. Met andere woorden: als je heel erg hard iets wil en najaagt, dan loopt dat even hard van je weg, het is onbereikbaar... Mijn eerste poëziebundel bestond uit 4 hoofdstukjes, waarin alle gedichten werden gerangschikt: Tijden van ijzig zwijgen, Liever is een haas, Tijdingen & taferelen, en De woordgaard. Bij elk hoofdstuk maakte ik zelf een ruwe, minimalistische illustratie. Wie de juiste tekening bij het juiste hoofdstuk kan plaatsen, wint een boek. :-) De samenwerking met schrijver-uitgever Stefaan Van Laere verliep heel vlot. De proefdruk zag er goed uit. Op zondag 23 oktober 2011 vond ik een doos met de eerste 100 exemplaren voor de deur van mijn appartement. Ruim op tijd dus voor mijn verjaardag op 20 juli 2012. :-) Al snel was ik door mijn voorraad heen. Ik bestelde een tweede druk van nog eens 100 exemplaren, waaraan een extra haiku "klein fruit" werd toegevoegd. De levering aan huis gebeurde op donderdag 26 april 2012. In de lente van 2011 kreeg ik de kans om als figurant mee te spelen in de VRT één televisieserie "De Vijfhoek" (van productiehuis Kanakna) die zich afspeelt in Brussel. Het gaat over de meedogenloze wereld van de grote bouwpromotoren. Een volkswijk werd met volledige afbraak bedreigd om plaats te maken voor een megalomaan project. Er groeit stilaan verzet bij de bewoners en een jonge journaliste ondersteunt hen daarbij... Ik kon drie keer "optreden". Een eerste keer, op maandag 12 april 2011, waren er de hele dag opnames in het Atomium op de Heizel. In één van de bollen van het Atomium was er een chique feestje georganiseerd. Een paar tiental vrijwilligers moest in stadskledij voor het nodige "decor" zorgen. Zo stond ik er naast schoon gezelschap als Jenne Decleir, Marieke Dilles en Hans De Munter. Ik leerde dat er zoiets bestaat als een wereldje van semi-professionele figuranten, die proberen om hun gezicht zoveel mogelijk op het witte doek en op het tv-scherm te krijgen. Er is ook een hiërarchie: er zijn namelijk figuranten die ook al eens een zin of zelfs woord mogen spreken. Maar het liefst staan de vele figuranten op de foto met hun vedetten... Hoewel vervelend, gaven de acteurs daar aan toe. Vergeet niet dat je geen film kan maken zonder figuranten. Wat mij het meest opviel, is het lange wachten - zowel voor acteurs als figuranten - vooraleer er geacteerd wordt. Elke scene wordt sowieso verschillende keren opnieuw gespeeld, vanuit verschillende hoeken. De professionele acteurs repeteren ter plekke nog hun tekst en vaak vergeten ze die toch, waardoor alles moet worden overgedaan. Het was dan ook ten strengste verboden om te proeven van de vele hapjes en drankjes, helaas... :-( Op donderdag 14 april 2011 was ik - in werkplunje - een halve dag aanwezig op een bouwwerf aan het Brusselse Noordstation. Leuke anekdote: een mede-figurant merkte op dat ik er niet echt uitzag als een bouwvakker en suggereerde dat ik eerder een ploegbaas was. De regisseur volgde die gedachte en stopte mij een pakje papier in de hand. :-) De derde opnames waaraan ik deelnam, vonden plaats op donderdag 19 mei 2011, op het Sint-Denysplein in Vorst. Weer verkleed als arbeider kwamen we met een bestelwagen aangereden en moesten we in de achtergrond een ladder tegen een gevel plaatsen... Naar jaarlijkse gewoonte organiseren de Oostendse musea en galerijen een nocturne in het kader van Valentijn. Je kan op diverse locaties genieten van kunst en cultuur. Alle deelnemende galerijen en musea zijn gratis toegankelijk. Zo ook in 2010. Voor de Venetiaanse Gaanderijen op de Zeedijk maakte kunstenares Anita Huybens een reeks "klaprozen voor vrede". De opbrengst van de verkoop van de klaprozen ging integraal naar een goed doel, namelijk naar de vzw Apopo voor de opsporing van landmijnen in Mozambique. Omwille van het thema werden enkele mensen gevraagd om bij de opening, tijdens de "Nacht van de Musea en Galerijen" op zaterdag 13 februari 2010, een selectie van gedichten over oorlog en vrede te brengen. Ik nam graag deel samen met Hilde Buyst en de zusjes Marthe en Cecile Vanhoutte. Voor de muzikale begeleiding zorgden Simin Haghoo (dwarsfluit) en Muriel Weis (viool). Ik bracht o.a. het eigen gedicht "'t is oorlog" (Liever is een haas, Bola/Partizaan). 't is oorlog waar presidenten pleiten, als gieren, de grote oorlog voor de vrede: doof voor de bede in wereldsteden blind voor de waanzin van 't verleden. 't is oorlog waar militairen nicht räsonnieren en fiere spieren zegevieren: onzintuiglijke wapentuigen spuien dood en pijn en puin. 't is oorlog waar bisschoppen en brevieren de heilige oorlog prediken: d' onfeilbare waarheid is in pacht en wordt door devote dogma's verkracht; 't is oorlog waar rijkaards kraaien van pretentie en regelaars zwaaien met sancties: boven de bazen met het groot gelijk onder de slaven zwijgend in 't slijk. 't is oorlog waar buren gluren uit jaloezie en muren bouwen ter exclusie: hier de chique club vol vertier daar het armtierige kwartier. 't is oorlog mijn kleine oorlog zit tussen d' oren in hart en nieren, kloten en klieren: het kleinste zal nog welig tieren al 't grote is ooit klein geboren. In mijn 2 Brusselse periodes, te Laken (1987 - 1994) en te Koekelberg (2006-2016), leerde ik veel kunstenaars kennen, van allerlei pluimage: tekenaars en schilders, schrijvers en dichters, acteurs, zangers en muzikanten... Een aantal van hen werden vrienden-voor-het-leven, van wie ik diverse kunstwerken verwierf. Ik noemde mijn verzameling "The Koekelberg Contemporary Art Collection". Omdat ik het altijd leuk vind om feestjes te organiseren en mensen bij elkaar te brengen, nodigde ik de artiesten van wie ik thuis werk bezat, uit op een vernissage in mijn appartement op zaterdag 5 september 2009. De volgende kunstenaars waren graag aanwezig: Vicky De Witte (Overijse), Karen Duroi (Alsemberg), Hannelore Muyllaert (Vlezenbeek), Steven Selschotter (Roeselare), Eric Steyaert (Roeselare), Lucas Vanclooster/Johny Van Tegenbos (Vilvoorde), Mia Vandermeersschen (Overijse), Petra Van Dorpe (Koekelberg), Marthe en Cecile Vanhoutte (Ternat), en Hans Verhaegen (Koekelberg). De aanwezigen kregen een aandenken, namelijk een chique brochure met een overzicht van alle kunstenaars en hun kunstwerken. Eind 2006 verhuisde ik naar Koekelberg, de kleine Brusselse gemeente bekend van haar Basiliek. Ik woonde er in een appartement op de eerste verdieping met zijzicht op de art deco kerk. In de avondlessen notenleer, eerst te Sint-Agatha-Berchem en daarna in Jette, leerde ik er Petra Van Dorpe kennen, professioneel shoe designer van de Muntschouwburg te Brussel. Zij had een kleine cultuurvereniging, "Perpetuum Mobile", die we samen nieuw leven in bliezen. We sloten ons aan bij Curieus Brussel en bij het Vlaams gemeenschapscentrum "De Platoo" te Koekelberg, later bij het gelijkaardige centrum van Sint-Agatha-Berchem, "De Kroon". Jarenlang organiseerden we caféconcerten, kamertheater, geleide museumbezoeken, vernissages, poëzie happenings, enz. Met mijn Spaanse vriend-kunstenaar Salvador Ramos Palomo uit Malaga, creërde ik toen ook een eerste blog: www.elcielodebruselas.blogspot.com. Op zaterdag 14 februari 2009 organiseerde de gemeente Koekelberg een culturele Valentijnwandeling langs het Elisabethpark tussen het Simonisplein en de Basiliek: "Serenade aan Balkon". Het was de bedoeling dat bewoners langs het park hun balkon ter beschikking zouden stellen voor een of andere korte voorstelling. Petra en haar vriend, beeldend kunstenaar Hans Verhaegen, waren meteen enthousiast. Petra zong niemand minder dan Bianca Castafiore. Ikzelf had een aantal liefdesgedichten, zowel van mezelf als klassiekers van anderen, op papieren vliegertjes geschreven die Hans en ik vanop het balkon over de straat het park ingooiden, een ware Love Attack op de onwetende toehoorders. Bovendien schreef ik een humoristische sketch, een soort standup comedy onder de titel Love Disease, die ik 's avonds live bracht in de kleine Nederlandstalige bibliotheek van Koekelberg, toen gelegen naast "De Platoo". Waarom een ezel overal binnen mag maar niet in het gemeentehuis (2008, Sint-Gertrudis-Schepdaal)1/5/2017 De Dilbeekse milieuvereniging met de zeer toepasselijke naam "Milieu Overleg Dilbeek" (MOD) heeft een ezeltje als mascotte, namelijk "Joske van 't Milieu". Joske nam deel aan diverse activiteiten en werd op korte tijd een lokale vedette. Hij raakte zowat overal naar binnen, tot in de Sint-Ambrosiuskerk en het cultuurcentrum Westrand te Dilbeek, alsook in het gemeentelijk zwembad Dilkom. Zelfs zag hij ooit de Noordzee. En niemand minder dan oud-minister en burgemeester van Leuven Louis Tobback (sp.a) streelde en bewonderde hem... Op zondagnamiddag 29 juni 2008 werd de tiende verjaardag van Joske gevierd met een feest in de watermolen van Sint-Gertrudis-Pede (Schepdaal). Bij die gelegenheid tekende en kleurde ik eigenhandig de uitnodiging, en schreef en las ik de memoires van ons ezeltje: "Waarom een ezel overal binnen mag maar niet in het gemeentehuis. De hagiografie van Joske van Dilbeek. 1998 - 2008". Bijgestaan door zijn peter Karel De Ridder (Groen) luisterde Joske aandachtig en hij hoorde dat het goed was. Kleine anekdote. Bij de zin "Terwijl gretige kinderhanden mijn manden ontlastten, deed ik hetzelfde met mijn darmen", voegde de alerte Joske de daad bij het woord... Leuk detail: de memoires van Joske, geïllustreerd door niemand minder dan mijn neef Steven Selschotter uit Roeselare, werden verspreid in een kleine groep Dilbeekse vrienden van het milieu. Het was de voorbode van onze latere vruchtbare samenwerking, namelijk bij de uitgave van mijn legendes "Alena van Dilbeek" (2012) en "Ik, Christoforus van Canaan" (2014). Uit die tijd dateert mijn gedicht "de ezel", dat later werd gepubliceerd in "Liever is een haas" (Bola/Partizaan). als hij graast, dan graast hij als hij lasten draagt, dan draagt hij lasten als hij zich ontlast, dan ontlast hij zich ongeacht of het de mens wel past als hij stapt, dan stapt hij - geen poort houdt hem nog tegen - en als hij staat, ja, dan staat hij en gaat hij dus niet verder voort arbeid adelt! roept de mens en hij wroet en hij zweet de ezel weet wel beter, peinst aan zijn pens en laat een scheet de mens denkt dat hij slim is en schept een leven vol kommer en kwel. hij zegt dat de ezel dom is, als geen één. maar wie stoot zich twee keer aan dezelfde steen? En vergeet vooral niet: één enkele ezel kan een hele kudde aan het balken brengen ! |
Alain Roger Kofi Vancloosterdichter & performer Categories |