Project Kasteel d'Ursel (2017, Hingene-Bornem)

Gedurende bijna 4 eeuwen was het Kasteel van Hingene (Bornem) de favoriete zomerresidentie van de adellijke familie d'Ursel.  Elk jaar trok de hertog er met zijn familie en bedienden naartoe.  In de zomer van 1877 waren ook de dochters Sophie (26) en Juliette (24) van de partij.  Tijdens hun vakantie maakten Sophie en Juliette een collage om boven een deur te plaatsen.  Het is een prent van een boeddhistische godin die wordt vereerd door 2 kinderen.  Rond hen vliegen vogels en vlinders en aan beide zijden staan bloemen- en fruitranken.  De figuren hebben de zussen geknipt uit Chinese prenten.  De planten en dieren zijn afkomstig uit overschotjes van het blauwe Chinese behang dat in dezelfde kamer hangt.

​Maar de zussen hadden nog een verrassing in petto.  Aan de achterkant van hun collage verborgen ze een brief.  Daarin beschreven ze hoe gelukkig ze zijn.  In het postscriptum onthulden ze ook hun ware bedoeling: hun brief is een boodschap voor de toekomst !
​

Terwijl Sophie en Juliette hun collage maakten, plaatsten vader en zoon Huygelen in dezelfde kamer het blauwe Chinese behang.  Op elke muur schreven ze een korte boodschap over hun werk: namen, plaatsen, data, nummers en praktische aanwijzingen.  Maar zij zijn niet de enigen die sporen hebben nagelaten.  Bijna elke kamer in het kasteel werd versierd met Chinees behangpapier of met katoenen stoffen.  En op bijna elke muur is wel een woord, een teken of een krabbel terug te vinden.
​

De katoenen wandbespanningen van het Kasteel d'Ursel te Hingene (Bornem) dateren uit de 17de tot de 20ste eeuw.  Ze komen uit India en Europa en zijn zowel bedrukt als beschilderd.  Katoenen stoffen werden dikwijls gebruikt als wandbespanningen in zomerresidenties.  Het is echter uitzonderlijk dat ze in bijna elke kamer hangen.  Zij vormen een unieke collectie op Europees vlak.  Geen enkel kasteel of landhuis heeft zoveel katoenen wandbespanningen die nog ter plaaste worden bewaard.  Deze uitzonderlijke wandbespanningen worden intussen gerestaureerd, maar...  De onverwachte vondsten brachten de huidige beheerders van het Kasteel d'Ursel op een idee.

​Er werd aan vooraanstaande schrijvers en dichters, wetenschappers en filosofen, kunstenaars, politici en opiniemakers gevraagd om zelf een boodschap voor de toekomst te bedenken, net als de adellijke zussen in 1877.  En de uitnodiging werd ook gelanceerd naar een ruim publiek toe.  Iedereen die dat wilde, kon een tekst insturen.  De deelnemers betaalden een kleine bijdrage per letter en zo werd op een originele en creatieve manier geld ingezameld voor de geplande restauratie.  Zowel mijn vriendin Véronique Bogaert als ikzelf waren meteen zeer enthousiast om deel te nemen.
​

Voor de gelegenheid schreef ik een tekst over... muren:

Er zijn muren die mensen geborgenheid bieden
en beschermen tegen koude, regen en wind.
Er zijn muren die mensen gevangen houden.
We zijn bang ze te kruisen op straat.
En er zijn muren om mensen buiten te sluiten.
Angst is waar het om gaat.

Mijn muren hebben deuren en ramen.
Soms wagenwijd open, soms potdicht op slot.
Af en toe met het rolluik strak naar beneden.
Een keer op een kier.  Kom binnen.
Diep in mijn crypte wacht een grillig kind.
​Jouw vrijheid eindigt waar mijn vrijheid begint.

Vervolgens werden alle ingezonden teksten in zwierige letters op de muren van het kasteel geschreven door kalligraaf Brody Neuenschwander.  Deze Amerikaanse kunstenaar woont al jaren in Brugge en werkte mee aan enkele films van Peter Greenaway: "Prospero's Books" (1991) en "The Pillow Book" (1996).  Op zaterdag 11 maart 2017 konden we alle teksten op de muren gaan bekijken, vooraleer ze definitief zouden verdwijnen achter het gerestaureerde behang.  Onze teksten hingen samen in kamer 2 op de eerste verdieping, in goed gezelschap, namelijk naast de teksten van o.a. Mark Eyskens, Mustafa Kör, Tom Lanoye, Paul Mennes, Griet Op De Beeck, David Troch, Jean Paul Van Bendegem en Annelies Verbeke.  Vermits het gaat om boodschappen voor de toekomst, is het de bedoeling van de organisatoren om de teksten regelmatig weer te onthullen, namelijk in 2027, 2042, 2067 en 2117, dus na respectievelijk 10, 25, 50 en 100 jaar.  Benieuwd of we er dan nog bij zullen zijn... :-)